Leon Geyskens & Frans Caignie – 2011
In het rijke assortiment wand- en vloertegels dat doorheen onze cultuurgeschiedenis gemaakt werd, nemen de inlegtegels een bijzondere plaats in.
Een inlegtegel wordt gemaakt door met een houten stempel een motief in een plakje klei te drukken waarna de indruk opgevuld wordt met een witbakkende klei of engobe. Het oppervlak wordt van de overtollige engobe ontdaan en vervolgens met behulp van een houten plankje op de juiste maat gesneden. In dit plankje zijn meestal twee overhoeks geplaatste nageltjes aangebracht die verhinderen dat de tegel gaat schuiven tijdens het snijden. Daarna wordt de beeldzijde overtrokken met loodglazuur en gebakken. Het resultaat is een roodbruine tegel met gele decoratie. De ijzerhoudende klei bakt immers rood en de witte engobe kleurt geel onder invloed van het transparante loodglazuur. Ook het ‘reverse’ type, een tegel met gele achtergrond en bruine versiering, werd geproduceerd.
De auteur, Leon Geyskens, heeft gedurende meerdere jaren de Antwerpse vondsten van inlegtegels bestudeerd en deze geconfronteerd met exemplaren die in België, Nederland en Engeland worden aangetroffen. Een inventaris van 419 tegels en tegelfragmenten kon opgedeeld worden in hoofdzakelijk drie grote groepen: spreuktegels, datumtegels en tegels met een renaissance decoratie. Met de logistieke steun van Frans Caignie kon het resultaat van de studie vastgelegd worden in een ruim artikel. Nooit eerder werd deze materie zo grondig en zo ruim bestudeerd en kenbaar gemaakt.
Dit artikel, dat het nummer 7 is in de reeks “Rapporten van het Stedelijk informatiecentrum archeologie & monumentenzorg”, wordt gepubliceerd op de website van de Stad Antwerpen, afdeling archeologie onder de referentie SIAM 7.
De auteurs zijn de dienst archeologie van de stad Antwerpen dankbaar voor de toestemming om het artikel eveneens op de website Tegels-uit-antwerpen.be te kunnen publiceren.